We vroegen keynote speaker Stefan Larsson en enkele andere experts om hun ervaringen met implementatie, adoptie en gebruik van Value Based Healthcare met ons te delen. Ze gaven onze enkele voorbeelden uit de praktijk om te laten zien hoe dit impact kan maken op de zorg wereldwijd.

Hoe overwin je als organisatie de grootste barrières om VBHC te adopteren en te implementeren?

Stefan Larsson: ”De beste manier om deze barrières of uitdagingen te overwinnen is door: 1. Toegang te bieden tot resultaatgegevens en 2. Overeenstemming onder plaatselijke clinici over de belangrijkste meetwaarden die moeten worden toegepast. Wij raden als uitgangspunt de internationale standaarden van ICHOM aan, aangezien deze ontwikkeld zijn door grote groepen van zeer ervaren clinici.”

Wie zie je, los van ambtenaren van VWS, als de meest belangrijke speler(s) voor een succesvolle realisatie van VBHC?

Stefan Larsson: ”Patiënten - zij zijn betrokken bij het rapporteren van resultaten en willen leren van verschillen in die resultaten. Maar zorgverzekeraars zijn ook belangrijk - we moeten afstappen van vergoeding per dienst en richting gebundelde betaling of andere betaalmodellen gaan die niet alleen een holistisch perspectief op het patiëntenzorgtraject bevorderen, maar ook preventie, vroege behandeling en goede resultaten.”

Mensen halen ‘patiëntresultaat’ en ‘patiëntervaring’ vaak door elkaar. Beschouw je ze als twee verschillende concepten of zie je een verband tussen die twee?

Stefan Larsson: ”Ik zie ze als totaal verschillend. Patiëntervaring is bijna altijd de subjectieve mening van een patiënt over de houding en het gedrag van het (zorg)personeel, de staat van de voorzieningen, etc. Patiëntresultaten zijn gezondheidsstatistieken - concrete waarden waarmee je bepaalt of een patiënt na een periode van zorg een betere gezondheid heeft - of het nu gaat om verbetering in kwaliteit van leven, vermindering van pijn of bijvoorbeeld beter kunnen lopen.

Vriendelijk en zorgzaam personeel is erg belangrijk voor goede resultaten aangezien dat zorgt voor groter patiëntvertrouwen. En dan is een patiënt bijvoorbeeld eerder geneigd mee te werken aan een voorgeschreven behandeling. Daarom draagt een positieve ervaring automatisch bij aan betere resultaten, maar het is belangrijk om deze niet te verwarren. Goede voorzieningen mogen nooit slechte patiëntresultaten compenseren.”

Welke voordelen biedt VBHC voor patiënten, met betrekking tot complicaties en nalatigheid?

Stefan Larsson: ”Patiënten hebben het recht om te weten of een zorgaanbieder veel complicaties heeft of dat personeel door andere patiënten als nalatig wordt ervaren. Wanneer ze kunnen kiezen tussen meerdere aanbieders, dan kunnen ze ergens anders naartoe gaan of ze kunnen druk uitoefenen op verzekeraars, overheden of andere betalende instanties om te eisen dat de aanbieders verbeteren. Het is belangrijk dat we luisteren naar patiënten om zo te blijven werken aan verbetering.”

Hoe zou je VBHC een punt van aandacht kunnen maken voor beleidsmakers in ontwikkelingslanden waar het zorgstelsel mogelijk minder volwassen is?

Stefan Larsson: ”In veel ontwikkelingslanden is de toegang tot basiszorg, vaccinaties, antibiotica et cetera primair. Zodra het zorgstelsel van een land volwassen wordt, is het belangrijk om ervoor te zorgen dat veranderingen en nieuwe methodes de gewenste gevolgen hebben voor de patiëntgezondheid. Daarom moet het vinden van pragmatische (bijv. op mobiele telefoons gebaseerde, digitale) oplossingen waarmee je uitkomstgegevens van grote patiëntgroepen kunt verzamelen, een hoge prioriteit hebben. Op die manier voorkom je dat je het inefficiënte stelsel van de rijke landen nabootst en juist een sprong maakt naar een meer patiëntgericht stelsel waarin behaalde resultaten een centrale rol spelen. 

Sommige zorgstelsels zijn nog niet zo ingericht dat er gekozen kan worden een volledige VBHC benadering (gefragmenteerde acute, netwerk- en eerstelijnszorg). Kan VBHC volgens jou deels geïmplementeerd worden? Welke elementen zouden het succes bepalen?

Stefan Larsson: ”Er zijn mogelijk specifieke patiëntgebieden waar je met een gedeeltelijke implementatie van VBHC kunt proefdraaien, bijvoorbeeld electieve orthopedische chirurgie. Er bestaan wereldwijd resultaatregisters waar je van kunt leren, of je kunt gebruik maken van de ICHOM-standaardsets. Je kunt ook beginnen met het integreren van een gebundeld betaalconcept voor die patiënten of voor bepaalde patiëntgroepen zoals mensen met staar.

Stefan Larsson, MD, PhD is een onafhankelijk adviseur en investeerder. Gedurende zijn 24 jaar bij The Boston Consulting Group (BCG) gaf Stefan leiding (2011-2017) aan de wereldwijde zorgaanbieder en –betaler afdeling van het bedrijf en (2017-2020) aan de zorgstelsel afdeling. Daarnaast is Stefan senior advisor bij BCG en een fellow bij BCG’s Bruce Henderson Institute, waar hij leiding gaf aan BCG’s onderzoek naar Value Based Healthcare.