Hepatit C, hem akut hem de kronik hepatite neden olabilen hepatit C virüsü (HCV) ile enfeksiyonun neden olduğu inflamatuvar bir karaciğer hastalığıdır1. HCV, Flaviviridae ailesinin bir üyesidir ve 3 yapısal ve 7 yapısal olmayan proteini kodlayan tek sarmallı, pozitif anlamlı bir RNA genomu vardır.2,3 HCV, şu anda toplam 90 alt tip ile 8 genotip olarak sınıflandırılmıştır.4
Hepatit C, büyük bir global sağlık yükü oluşturur: HCV'ye geçmişte maruziyeti gösteren HCV'ye karşı antikorların toplam global prevalansı yaklaşık %1,6 olarak tahmin edilmiş olup bu rakam geçmişte enfeksiyon geçiren 115 milyon kişiye denk gelmektedir.5 Aktif HCV enfeksiyonu veya viremiye işaret eden HCV RNA pozitifliğinin prevalansı 58 milyon kişiye tekabül eden %0,75 olarak belirlenmiştir. 2019 yılında. 1,5 milyon yeni enfeksiyon meydana gelmiş ve 290.000 kişi HCV'den hayatını kaybetmiştir.1,6
Akut HCV enfeksiyonlarının çoğu (%70 - 85) asemptomatiktir ve hastaların yaklaşık %15 - 45'i akut enfeksiyonu atlatabilir. Semptomatik akut hepatit C durumunda, semptomlar genellikle maruziyetten sonra 7-8 hafta içinde ortaya çıkar ve sarılık, halsizlik ve bulantıdan oluşur (hepatit A ve B'ye benzer).2,7-9 Kronik HCV enfeksiyonu, HCV RNA'nın kanda 6 aydan uzun süre kalması ile karakterizedir. Çoğu kronik enfeksiyon, yorgunluk gibi nispeten spesifik olmayan semptomların eşlik edebileceği hepatite ve bir dereceye kadar fibrozise yol açacaktır. Kronik hepatit C'li kişilerin %20'sinde zaman içerisinde siroz gelişebilir.2,7-9 Siroz oluştuğunda, hepatosellüler karsinom (HCC) gelişme riski yılda %1-4'tür.10 Tedavi edilen hastaların %95'inden fazlasını iyileştirebilen doğrudan etkili antiviral (DAA) kombinasyon tedavileri günümüzde mevcuttur.11
HCV ile enfeksiyon ve enfeksiyon durumu (akut veya kronik), hasta serum veya plazma numunelerinde HCV'ye özgü antikorlar (Anti-HCV) ve HCV RNA veya viral antijenler ölçülerek teşhis edilebilir. Alanin aminotransferaz (ALT) seviyesinin ölçümü, karaciğer inflamasyonunun veya enfeksiyona bağlı hasarın bir göstergesidir.2,7,12 Uluslararası kılavuzlar, Anti-HCV testi ile ilk taramayı önermektedir. Aktif enfeksiyon belirteçleri olarak HCV RNA veya HCV antijeni (HCV Ag) ölçülerek pozitif bir Anti-HCV sonucunun izlenmesi önerilir.8,13-15
Anti-HCV antikorları enfeksiyondan ortalama 6-12 hafta sonra tespit edilirken, HCV RNA ve çekirdek antijeni enfeksiyonun inkübasyon ve akut fazlarında (sırasıyla enfeksiyondan 2-14 gün ve 10-30 gün sonra) çok daha erken ortaya çıkar. HCV RNA'nın bir temsili belirteci olarak HCV çekirdek antijeninin tespiti, bu nedenle tanı penceresi süresini kısaltmak ve aktif enfeksiyonu doğrulamak için bir araç olabilmektedir.2,9,13,15-18
Elecsys® HCV Duo testi, biri HCV Ag (HCVAG) tespiti için ve diğeri Anti-HCV (AHCV) tespiti için olmak üzere iki test modülü içerir. HCVAG, HCV çekirdek antijeninin tespiti için monoklonal antikorlar kullanır. AHCV, Anti-HCV antikorlarının tespiti için sentetik peptitler ve çekirdek, NS3 ve NS4 antijenlerini temsil eden bir rekombinant protein kullanır. Elecsys® HCV Duo testi ile. HCV çekirdek antijeninin yanı sıra HCV'ye karşı antikorlar, iki ayrı, ancak eş zamanlı reaksiyonda tek bir numuneden aynı anda tespit edilebilir. Elecsys® HCV Duo ana test sonucu analiz cihazı ile otomatik olarak hesaplanırken, bağımsız HCV Ag ve Anti-HCV sonuçlarına da ayrı olarak erişilebilir.19
* varyasyon katsayısı; ** güven aralığı
Referanslar