Van samenwerkingsverband naar BV
Emiel: “Onder invloed van marktwerking binnen de zorg is het belangrijk om, voor klanten en personeel, aantrekkelijk te blijven, jezelf te onderscheiden en continu te verbeteren. Subspecialisatie van pathologen speelt hierin een grote rol. Vanuit die visie zijn de drie laboratoria van het Jeroen Bosch Ziekenhuis, St. Antonius Ziekenhuis en Rijnstate een samenwerkingsverband aangegaan. Dankzij de grootte van onze organisatie zijn we in staat ongeveer 15 subspecialisaties te realiseren. Momenteel zijn er circa 30 specialisten die aan die subspecialisaties invulling geven en continuïteit bieden. Zo is in 2009 Pathologie-DNA geboren.”
“De maatschap van de pathologen is opgegaan in een BV en de laboratoria en medewerkers behoren bij de aangesloten ziekenhuizen. We zijn gestart met een medisch en bedrijfsvoerend manager per locatie, maar in de praktijk was dat een te complexe situatie om te kunnen besturen. We moesten het anders inrichten. We hebben daarvoor extern advies ingewonnen en op basis daarvan is er gekozen voor één duaal management, en dat zijn nu Cees en ik.”
Cees: “We zijn een organisatie met drie laboratoria die juridisch gezien onderdeel van het ziekenhuis zijn. Met daarnaast de BV waarin de pathologen ondergebracht zijn. De pathologen werken verdeeld over de drie locaties. Door digitalisering kunnen de pathologen onafhankelijk van de locatie waar ze werken onderzoeken beoordelen. Als duaal managers werken we één dag per week op elke locatie. Emiel werkt donderdag en vrijdag bovendien als patholoog voor de patiëntendiagnostiek. Op deze twee dagen ben ik flexibel en kan ik gaan waar het nodig is. We hebben wekelijks op elke locatie een MT-overleg, waar mensen uit verschillende disciplines zoals Kwaliteit, ICT, P&O en Financiën eens per maand bij aanschuiven.”

Zelfde apparatuur en werkwijze
Emiel: “Subspecialisaties, digitale pathologie, overal dezelfde apparatuur en werkwijze; dat is intussen in een vergevorderd stadium. We hebben dit vastgelegd in één kwaliteitshandboek voor alle drie locaties, waardoor datgene wat we doen kwalitatief is geborgd. Onze moleculaire technieken zijn gecentraliseerd per techniek bij de drie ziekenhuizen ondergebracht. Op die manier hebben we een groot volume aan testen en kunnen we voorop lopen bij nieuwe ontwikkelingen. We hebben technieken die niet in alle pathologielaboratoria te vinden zijn.”
Cees: “We doen 15 tot 20% van de pathologie in Nederland. Daardoor kunnen we bijvoorbeeld ook op grote schaal inkopen, en dat geeft voordelen.”

Cees: “De ICT-structuren zijn bepalend voor de snelheid en inrichting van bepaalde processen. Dat is lang niet altijd uniform tussen de ziekenhuizen. In sommige ziekenhuizen mogen externe leveranciers hun hardware in de serverruimte zetten, maar andere ziekenhuizen willen dit zelf regelen. Uiteindelijk moet het wel samenkomen. Om ons doel, namelijk uniform werken over de drie locaties te bereiken, hebben we een ICT- projectmanager aangesteld, die overkoepelend werkt.”

“De drie ziekenhuizen werken ieder met hun eigen patiëntinformatiesysteem, HiX en EPIC. Pathologie-DNA werkt met een eigen Laboratorium Informatie Management Systeem (LIMS). We zijn bezig om op alle locaties van Pathologie-DNA hetzelfde LIMS lokaal te implementeren. Gelijktijdig met deze implementatie worden de onderzoeksgegevens gedigitaliseerd. Als dit is gerealiseerd, krijgen de pathologen een werklijst van de te beoordelen onderzoeken zonder dat het uitmaakt op welke locatie de coupes zijn ingescand.”

Verder ontwikkelen

Emiel: “Je kunt trendsetten of afwachten hoe het vakgebied zich ontwikkelt. Wij willen vooraan staan, dus we gaan de laboratoria steeds verder automatiseren. Een gestandaardiseerde werkwijze maakt dat de kwaliteit ook constant blijft, en je kunt dan personeel beter inzetten voor gespecialiseerde taken. Over een jaar hoop ik dat de ICT goed staat. Belangrijk hierbij is dat we de banden met de ziekenhuizen goed bewaken en steeds nadenken of we de juiste stappen nemen.”

Emiel: “Drie ziekenhuizen met elk hun eigen fasering en wijze van besluitvorming maken het niet altijd eenvoudig om zaken Pathologie-DNA-breed geregeld te krijgen. We zijn in gesprek over de structuur en governance. Je moet weten hoe je de weg het beste kunt bewandelen. De eerste business case probeerden we op dezelfde wijze in de drie ziekenhuizen te regelen, maar dat werkte niet. In het ene ziekenhuis moet je er als manager goed naar hebben gekeken en dat voorleggen aan de Raad van Bestuur. In een ander ziekenhuis moet je een handtekening van de juridische afdeling hebben. In het derde ziekenhuis is er eerst een tekenronde voordat de Raad van Bestuur een beslissing neemt. Het is boeiend om te ervaren hoe de procedures lopen en dat kost veel tijd.”

Cees: “We werken uiteraard voor de eigen ziekenhuizen Jeroen Bosch Ziekenhuis, St. Antonius Ziekenhuis en Rijnstate, maar ook voor lokale ziekenhuizen zoals het Diakonessenhuis, Ziekenhuis Rivierenland, Bernhove, Slingeland Ziekenhuis en Ziekenhuis Gelderse Vallei, huisartsen en diverse ZBC’s (zelfstandige behandelcentra). We hebben een structuur ontwikkeld waarin we besluitvaardig zijn en een omvang hebben bereikt die we voor ogen hadden. Van hieruit willen we verder bouwen en ontwikkelen. We staan zeker open voor nieuwe klanten, er zijn verschillende ziekenhuizen die met belangstelling naar ons kijken. We houden alle opties open en zien met vertrouwen de toekomst van Pathologie-DNA tegemoet.”

Tekst Lennard Bonapart  Fotografie Jelle de Ruiter (Orange Soul Media)