Ung thư cổ tử cung

HPV (viết tắt của Human Papilloma Virus) là vi-rút gây u nhú ở người. Hiện có khoảng 150 chủng HPV và mỗi chủng HPV sẽ gây ra một bệnh lý khác nhau. Trong khi một số chủng HPV gây ra bệnh lý lành tính như mụn cóc hay sùi mào gà, 14 chủng HPV nguy cơ cao gây ra ung thư cổ tử cung. Trong 14 chủng nguy cơ cao, 70% trường hợp ung thư cổ tử cung là do hai chủng HPV 16 và 18.

Con đường lây nhiễm phổ biến của HPV là qua đường tình dục. Trên 80% phụ nữ đã có quan hệ tình dục cho dù là 1 vợ - 1 chồng đều có nguy cơ bị nhiễm HPV. ⁴  

Giai đoạn nhiễm HPV hoặc ung thư cổ tử cung giai đoạn sớm thường không có triệu chứng hoặc triệu chứng mơ hồ như ra huyết trắng, ra máu âm đạo khi quan hệ do tổn thương ở cổ tử cung. Các triệu chứng này cũng thường thấy ở tất cả các bệnh lý phụ khoa như viêm nhiễm đường âm đạo, viêm nhiễm cổ tử cung. 

Từ khi nhiễm HPV đến khi thành ung thư có thể kéo dài từ 15-20 năm với phụ nữ có hệ miễn dịch bình thường hoặc chỉ 5-10 năm với phụ nữ có hệ miễn dịch yếu (nhiễm HIV không điều trị).⁵ Với dao động thời gian lớn như vậy, nên phụ nữ có tâm lý “từ từ”, hoặc “đợi lớn tuổi” rồi mới đi khám. 

Bệnh ung thư cổ tử cung ở giai đoạn trễ thường có tiên lượng sống sau 5 năm thấp. Giai đoạn III: Tỷ lệ sống trên 5 năm là 25 – 35%, giai đoạn IV: Tỷ lệ sống trên 5 năm là dưới 15% ². Vì vậy phụ nữ đừng đợi có triệu chứng rồi mới đi khám mà nên chủ động đi khám tầm soát ung thư định kỳ.

Tổ chức Y tế thế giới (WHO) hiện khuyến khích các quốc gia sử dụng các xét nghiệm HPV để sàng lọc cổ tử cung. ⁵

Không giống như các xét nghiệm dựa vào kiểm tra bằng mắt thường, xét nghiệm HPV là một xét nghiệm khách quan. Nó đã được chứng minh là đơn giản hơn, ngăn ngừa nhiều tiền ung thư và ung thư hơn, và cứu sống nhiều người hơn. ⁵ Xét nghiệm HPV cũng tiết kiệm chi phí hơn so với các kỹ thuật kiểm tra trực quan hoặc tế bào học (thường được gọi là ‘pap smears’). ⁵

Việc sàng lọc nên bắt đầu từ 30 tuổi đối với dân số phụ nữ nói chung, và sàng lọc thường xuyên bằng xét nghiệm HPV cứ 5 đến 10 năm một lần,  việc sàng lọc này bắt đầu từ 25 tuổi trở lên đối với phụ nữ nhiễm HIV. Phụ nữ nhiễm HIV cần được sàng lọc thường xuyên hơn, từ 3 đến 5 năm một lần. 

Để tầm soát, hiện nay có 2 loại xét nghiệm: Xét nghiệm HPV và xét nghiệm PAP. 

• Xét nghiệm HPV: Xét nghiệm phát hiện sớm HPV nguy cơ cao gây ung thư cổ tử cung trước khi có tổn thương tiền ung thư và ung thư.
• Xét nghiệm Pap smear - phết tế bào cổ tử cung : xét nghiệm nhanh, đơn giản, không đau để tìm tế bào bất thường ở bề mặt cổ tử cung. Có thể phát hiện dấu hiệu sớm của bệnh để can thiệp kịp thời. Tuy nhiên Pap smear đơn lẻ dễ bỏ sót vì tỷ lệ âm tính giả cao, không phát hiện được nhiễm HPV nguy cơ cao gây ung thư. ⁶ Xét nghiệm PAP truyền thống có thể bỏ sót bệnh do sự phụ thuộc vào chủ quan của con người.

Tầm soát ung thư cổ tử cung có thể thực hiện tại các phòng khám sản phụ khoa, bệnh viện sản phụ khoa, trung tâm y tế dự phòng, bệnh viện chuyên về ung thư uy tín để khám và làm các xét nghiệm tầm soát ung thư cổ tử cung.